لوئی هنری سالیوان

متولد 1856
معمار آمریکایی
از معماران مطرح قرن بیستم و از مشاهیر مکتب معماری شیکاگو و استاد فرانک لوید رایت است.
شعار معروف فرم تابع عملکرد اولین بار توسط وی مطرح شد.
از او به عنوان پدر آسمان خراش ها و پدر مدرنیسم یاد می شود.
بنیانگذار مدرسه معماران شیکاگو
تعداد زیادی از پروژه های او با همکاری معمار دانکمار آدلر بود.

ویژگی معماری سالیوان:

استفاده از اسکلت فولادی برای ساختار کل بنا
سالیوان اولین معماری است که روش صحیح استفاده از اسکلت فلزی در ساختمان های بلند و مزایای آن را به طرز بهینه ای مورد استفاده قرار داد.
نمایش ساختار بنا در نمای ساختمان
عدم تقلید از سبک‌های گذشته
استفاده بسیار اندک از تزئینات
مشهورترین تزئینات وی را میتوان در سردر فروشگاه کارسون در شیکاگو یافت. تزئینات آهنی به هم پیچیده که علامت تجاری سالیوان به روی کارهایش بود. نشانه دیگر سالیوان روی کارهایش قوس های نیم دایره و حجیمی هستند که در سراسر کارهای او برای فرم های ورودی، پنجره ها و در طراحی داخلی ساختمان به کار گرفته میشد.
استفاده از پنجره‌های عریض که کل دهانه بین ستون‌ها را می پوشاندند.

لوییس سالیوان معمار بزرگ آمریکایی و پدر معماری مدرن در ۳ سپتامبر ۱۸۵۶ دربوستون ایالت ماساچوست به دنیا آمد. مادرش اصلیتی سوئیسی داشت و پدرش ایرلندی بود آنها در اواخر دهه ۱۸۴۰به امریکا مهاجرت نموده بودند. وی در کنار پدر و مادر بزرگش در ماساچوست بزرگ شد و بیشتر اوقات کودکی خود را به یادگیری درباره طبیعت در مزرعه پدر بزرگش سپری کرد. سالیوان در سالهای بعد تجربه هایش اندکی متفاوت گشت و بیشتر وقت خود را به گشت و گذار در بوستون می گذراند. او تمام خیابان های بوستون که توسط ساختمان های گوناگونی احاطه شده بود را سیاحت می نمود و این دقیقا مصادف با زمانی است که شیدایی او نسبت به ساختمان ها افزایش یافت و تصیم گرفت که در آینده مهندس و معمار ساختمان شود.

هنگامی که وارد دبیرستان شد، با شخصی به نام موسی وولسان آشنا گشت و او کسی بود که آموزه هایش اثر پایداری بر لوییس گذاشت. وی مدت کوتاهی در موسسه فناوری ماساچوست (ام آی تی) به تحصیل مشغول شد و دریافت که قادر است تحصیلات دبیرستان خود را یک سال زودتر تمام کند و با گذراندن یکسری امتحانات، دو سال در دانشگاه پیش بیفتد. او تنها ۱۶ سال داشت که وارد دانشگاه ام آی تی شد و پس از یک سال تحصیل به فیلادلفیا رفت و برای خود شغلی در کنار معماری به نام فرانک فرنس پیدا کرد.

رکود اقتصادی سال ۱۸۳۱ بسیاری از زحمات فرانک فرنس را بر باد داد و او به واسطه مشکلات مالی مجبور به اخراج سالیوان شد. در این زمان سالیوان به شیکاگو رفت تا در جریان ساختمان سازی آن شهر که پس از وقوع یک آتش سوزی گسترده در سال ۱۸۷۱ آغاز شده بود شانس خود را بیازماید. او خیلی خوش شانس بود که موفق شد در کنار ویلیام لبارون جنی مشغول به کار شود. جنی اولین معماری است که از اسکلت فلزی در اجرای ساختمان بهره برده است. پس از کمتر از یک سال فعالیت در کنار جنی، سالیوان به قصد تحصیل بار سفر بست و یک سال در دانشگاه هنر پاریس مشغول به فراگیری شد.

هنر رنسانس ذهن سالیوان را تحت تاثیر قرار داد. و تاثیر آن به گونه ای بود که معماری خود را به سوی تقلید از روح آفرینش مایکل آنژ هدایت کند و از تکرار سبکهای دوره های پیشین بپرهیزد. پس از اتمام دوره آموزشی به شیکاگو بازگشت در حالی که هنوز هجده سالگی اش تمام نشده بود کار خود را در شرکت آقایان جوزف جانستون و جان رادلمن به عنوان نقشه کش آغاز نمود.

رادلمن و جانستون در آن دوران عهده دار طراحی داخلی پرستشگاه Moody بودند که توسط سالیوان کامل گشت. او چند سال بعد را به فعالیت در کنار معماران مختلفی گذراند تا اینکه در سال ۱۸۷۹ دانکمار آدلد معمار مشهور آن زمان، سالیوان را استخدام کرد و یک سال بعد او را در شرکت خود شریک کرد. این اتفاق سرآغاز دوران پیشرفت و موفقیت سالیوان بود. طی این سال ها سالیوان و آدلد موفقیت هایی پی در پی به دست آوردند که از جمله آنها می توان به طرح و اجرای تالار سخنرانی شهر شیکاگو در سال ۱۸۸۹ اشاره کرد که در پایان پروژه سالیوان و آدلد طبقه بالای این ساختمان را به عنوان آتلیه خود انتخاب کردند.

از دیگر موفقیتهای این دو شریک می توان به ساختمان واگن سازان (Wainwright Building) در سنت لوییس اشاره کرد که اولین آسمان خراش تاریخ معماری جهان به شمار می رود. در همین شرکت بود که سالیوان به شدت بر فرانک لوید رایت تاثیر گذاشت. فرانک کسی بود که طراحی و مبانی و اصول سالیوان را از کارهایش الهام گرفت و در آغوش کشید .

تا اواخر قرن ۱۹، وزن ساختمانهای چند طبقه به اجبار توسط دوام و قوت دیوارها تحمل میشد و هر چه ساختمان بلندتر میشد فشار در بخشهای پایین تر ساختمان نیز افزایش می یافت. در این شیوه محدودیت های مهندسی از جمله اینکه دیوارها باید می توانستند وزن سازه را تحمل کنند و طراحی های بزرگ به معنای دیوارهای حجیم و کلفت بروی طبقه همکف بود و محدودیتهای قطعی در مورد ارتفاع ساختمان بطور واضح وجود داشت. گسترش تولید فولاد که در عین ارزانی، تنوع ایجاد می نمود و متحرک و سلیس بود، در نیمه دوم قرن ۱۹ تمامی این قوانین و محدودیت ها را تغییر داد. آمریکا در آن دوران در قلب رشد سریع اجتماعی و اقتصادی قرار داشت و مکانی بود مناسب برای فرصت های بزرگ معمارانه، شهری ترین جامعه در حال شکل گیری بود و اجتماع آن در عطش ساختمان های نو و بزرگتر بود.

تولید انبوه فولاد محرک اساسی برای توانایی ساخت آسمان خراشها در نیمه دهه ۱۸۸۰ بود.لوییس سالیوان اولین معماری است که روش صحیح استفاده از اسکلت فلزی در ساختمان های بلند و مزایای آن را به طرز بهینه ای مورد استفاده قرار داد. از آنجایی که در ساختمان هایی که با اسکلت فلزی بنا می شوند معمولا غیر یک یا دو دهنه دیوار برشی در سایر نقاط ساختمان نه تنها عضو باربری وجود ندارد که به عنوان مثال از دیوارهای ساختمان فقط به دلیل پوشندگی و محافظت سرمایی گرمایی استفاده می شود و هیچ خاصیت باربری ندارد. سالیوان با علم به این نکته در ساختمان های بلند از پنجره هایی با ابعاد بزرگ بهره می برد که نه تنها باعث روشنایی بیشتر فضای داخلی می شد که با حذف دیوارها و ضخامت پائین شیشه های پنجره سطح مفید ساختمان افزایش یافت.

توجه سالیوان به مزایای اسکلت فلزی موجب شد محدودیت های دست و پا گیر مهندسی که همیشه بر سر راه طراحان معمار وجود داشته است تا حدی از بین برود و این تحولی شگرف در معماری مدرن را باعث شد. در سال ۱۸۹۰ سالیوان یکی از ۱۰ معمار منتخبی بود که برای اجرای ساختمان نمایشگاه جهانی کلمبیا که قرار بود در سال ۱۸۹۳ در شیکاگو برگزار شود انتخاب شد. ساختمانی که بعدها شهر سفید لقب گرفت. از دیگر شاهکارهای خلق شده سالیوان می توان به ساختمان عظیم ترمینال شیکاگو و دروازه طلایی که طاقی است عظیم که در شهر سفید قرار دارد اشاره کرد. شراکت آدلد و سالیوان پس از اجرای فروشگاه زنجیره ای کارسون پیری اسکات به اتمام رسید و در پی انحلال شرکت سالیوان یک دوره بیست ساله را با سیری نزولی چه در زمینه مالی و چه زمینه احساسی سپری کرد.

از او به پاس تلاش ها و زحمات بسیار در هنر معماری بارها تقدیر شد و در سال ۱۹۲۲ به عنوان یک طراح خبره از مسابقه ای که برای طرح و اجرای برج تریبیون برگزار شده بود شدیدا انتقاد کرد. یک برج با اسکلت فلزی و نمایی از سنگ که ساختمان های سنگی معماری گوتیک را تداعی می کرد اما سالیوان یک تحریف بزرگ تاریخی را در طراحی آن کشف کرده بود. او با تفکرات و عقاید منحصر به فردش توانست تحولی شگرف در هنر و صنعت معماری به وجود آورد و تاثیرات عمیق او بر کسی پوشیده نیست. سالیوان بنیانگذار مدرسه معماران شیکاگو است و فرانک لوید رایت معمار افسانه ای آمریکایی از شاگردان او بوده است. لوییس سالیوان عاقبت در چهاردهم آوریل ۱۹۲۴ در شیکاگو چشم از جهان فروبست. فرانک لوید رایت که شاگرد او محسوب می شد مراسم تدفین این معمار بزرگ را که در زمان مرگ فقیر و تنها در اتاق هتلی در شیکاگو در گذشته بود آبرومندانه برگزار کرد. اکنون که سال ها از مرگ او می گذرد هنوز تاثیر تفکرات این اولین معمار پیشرو در معماری جهان به چشم می خورد.